روایت لیلة الرغائب از منظر شیعه و اهل سنت/ اعمال مخصوص شب رغبت‌ها
تاریخ انتشار: ۸ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۷۰۵۹۹۷۲
به گزارش خبرگزاری مهر، چند سالی است که به اشتباه عنوان «شب آرزوها» برای «لیلة الرغائب» یعنی اولین شب جمعه ماه رجب در کشور باب شده است. خلاصه روایت پیامبر اسلام (ص) به نقل از کتاب اقبال الاعمال سید ابن طاووس به این صورت است: «پیامبر گرامی اسلام در ضمن حدیثی که در آن فضائل ماه رجب را بیان می‌کردند فرمود از شب جمعه اول این ماه غفلت مورزید، زیرا این شب، شبی است که فرشتگان آن را «لیلة الرّغائب» می‌نامند؛ زیرا زمانی که یک سوم از شب جمعه اول این ماه سپری می‌شود، هیچ فرشته‌ای در آسمان‌ها و زمین باقی نمی‌ماند مگر آنکه در کعبه و پیرامون آن گرد می‌آیند؛ خداوند بر آنها نظر افکنده و خطاب به آنها می‌گوید: ای فرشتگان من، هر حاجتی دارید از من بخواهید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
«لیلة الرغائب» شبی است که خداوند خواسته است تا بندگانش با میل و رغبت به‌سوی عبادتش بشتابند و پس از نماز مغرب و گشودن روزه خویش، ساعتی را به اقامه نماز و استغفار و مناجات با پروردگارشان به سرآورند و بخشش و رحمت و مغفرت او را طلب کنند.
روایت لیلة الرغائب از منظر شیعه و اهل سنت
الف) لیله الرغائب در نزد اهل سنت
علمای اهل سنت این روایت را جعلی دانسته و انجام این نماز را بدعت می‌دانند از این رو پیروان خود را از انجام آن باز می‌دارند هر چند این عمل در بین عوام از اهل سنت انجام می‌گیرد.
حافظ ابن رجب از علمای اهل سنت درباره این نماز می‌گوید: «و أما نماز، در ماه رجب؛ هیچ گونه نماز مخصوصی که مختص به همین ماه باشد، به پایه صحت نرسیده است و احادیثی که درباره فضیلت صلاة الرغائب در نخستین جمعه ماه رجب روایت شده، دروغ، باطل و نادرست می‌باشد و این نماز به نزد جمهور علما بدعت می‌باشد… و نخستین بار، پس از سال ۴۰۰ هجری نمایان شد، به همین خاطر پیشینیان شناختی از آن نداشتند و در مورد آن صحبت نکردند .»[۲]
همچنین یکی دیگر از علمای اهل سنت در این باره می‌گوید: «از احادیث ساختگی حدیثی است در فضیلت جمعه اول ماه رجب که خواندن نماز رغائب و … را از اعمال این شب می‌داند »[۳]
ب) لیلة الرغائب در نزد شیعه
در میان شیعه اولین بار این روایت توسط سید ابن طاووس در کتاب اقبال آورده شده و پس از آن توسط علامه مجلسی در کتاب شریف بحارالانوار با ذکر سلسله سند آن یعنی ذکر نام کسانی که روایت را تا پیامبر اسلام (ص) نقل کرده اند بیان کرده است.
در سلسله سندی که علامه مجلسی ذکر کرده افرادی مانند ابو عبدالله الحسین بن علی، مسموسم (یا سموسم و یا سمرسم)، ابی الفتح نورخان عبد الواحد اصفهانی، عبد الواحد بن راشد الشیرازی وجود دارد که خود علامه آنها را مجهول می‌داند و می‌نویسد: «در کتاب‌های رجالی و غیره، مشخص نیست وی ثقه است یا نه »[۴]
از این رو یقیناً سند این روایت ضعیف است؛ ولی شیوه و روش علما و مراجع شیعه بر آن است که در روایاتی که دستور به عبادتی را مطرح کردند و سند آنها ضعیف است حکم به استحباب می‌کنند و دلیل آنها روایاتی است که می‌فرماید اگر ثواب عملی از سوی پیامبر به کسی رسید و آن را انجام داد و بعداً معلوم شد که پیامبر آن را نفرموده خداوند ثواب آن عمل را به او می‌دهد؛ مثلاً امام صادق (ع) در روایتی می‌فرماید: «مَنْ بَلَغَهُ عَنِ النَّبِیِّ ص شَیْءٌ مِنَ الثَّوَابِ فَعَمِلَهُ کَانَ أَجْرُ ذَلِکَ لَهُ وَ إِنْ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص لَمْ یَقُلْه؛ اگر کسی ثواب عملی از سوی پیامبر به او برسد و بر طبق آن عمل نماید، خداوند ثواب آن عمل را به او می‌دهد ولو اینکه رسول خدا (ص) این کلام را نفرموده باشد »[۵] البته این امر خاص به نماز و اعمال اولین شب جمعه ماه رجب نیست، بلکه در بسیاری از مستحبات جاری است و علما بر طبق آن فتوا می‌دهند.
لیلة الرغائب شب رغبت‌ها است
آیت الله جوادی آملی در یکی از جلسات درس اخلاق خود، لیلة الرغائب را شب رغبت‌ها برشمرده و بیان می‌کند: امیدواریم که در لیلةالرغائب رغبت ما با رهبت ما هماهنگ باشد. هم از قهر و جلال خدا راهب باشیم، هم به مِهر و جمال خدا راغب باشیم؛ رغبت یعنی میل نه آرزو. لیلةالرغائب به معنای شب آرزوها نیست، بلکه شب رغبت‌ها و گرایش‌ها و مجذوب‌شدن‌هاست لذا آن انجذاب و گرایش و میل و شوق را می‌گویند رغبت، در برابر رهبت. خدای سبحان جنّاتی دارد که ما را به آنها ترغیب کرده و برای روح ما هم بهشتی دارد که ما را به آن هم ترغیب کرده است.
وی اظهار داشت: در بخش پایانی سورهٴ مبارکهٴ «قمر» چنین آمده ﴿إنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنّاتٍ وَنَهَرٍ ٭ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ﴾ یعنی مردان باتقوا بهشتی دارند همین (جَنَّاتٌ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ﴾جنت جسم و بدن است و لذایذ مادی که در آن نهرِ عسل جاری است نهرِ آب جاری است نهر شیر جاری است نهر خمر جاری است این انهار چهارگانه در این بهشت هست. اما یک بهشت دیگری دارد که آن برای روح ماست و این را با واو عطف بیان نکرده بلکه فرمود: ﴿إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَنَهَرٍ ٭ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ﴾ نه «و فی» ﴿فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ﴾ آن جنّت برای روح ماست برای جان ماست که نزد خدا قرار بگیریم.
آیت الله جوادی آملی می‌افزاید: اوساط اهل ایمان، رغبتشان در لیلةالرغائب به ﴿جَنَّاتٌ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ﴾ است و اوحدی از اهل ایمان گذشته از اینکه ﴿جَنَّاتٌ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ﴾ را طالب هستند ﴿فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ﴾ را هم مورد رغبت و میل و گرایش و انجذاب خود قرار می‌دهند آنگاه درباره چنین گروهی گفته می‌شود: ﴿وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ﴾ هم جنّت بدن است هم جنّت جان است هم لذّت روح است هم لذّت تن است که ان‌شاءالله در لیلةالرغائب به این رغبت‌ها بار می‌یابیم.
اعمال شب «لیلة الرغائب»
اولین پنج شنبه ماه رجب را روزه می‌داری، چون شب جمعه داخل شود، ما بین نماز مغرب و عشا، دوازده رکعت نماز به جای می‌آوری، هر دو رکعت با یک سلام به این ترتیب که در هر رکعت یک مرتبه سوره «حمد» و سه مرتبه «سوره قدر» و دوازده مرتبه «سوره توحید» می‌خوانی و هنگامی که از نماز فارغ شدی هفتاد مرتبه میگویی: اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ وَ عَلَی آلِهِ [وَ آلِ مُحَمَّدٍ]: خدایا! بر محمّد پیامبر درس ناخوانده و خاندانش درود فرست.
سپس به سجده می‌روی و هفتاد مرتبه میگویی: سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ: پاک و منزّه است پروردگار فرشتگان و روح. آنگاه سر از سجده بر می‌داری و هفتاد مرتبه میگویی: رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیُّ الْأَعْظَمُ: پروردگارا! مرا بیامرز و بر من مهرورز و از آنچه از من میدانی بگذر، تو خدای برتر و بزرگ‌تری. دوباره به سجده می‌روی و هفتاد مرتبه میگویی: سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ: پاک و منزّه است پروردگار فرشتگان و روح.
سپس حاجت خود را می‌طلبی که به خواست خدا برآورده خواهد شد. آگاه باش زیارت حضرت رضا (ع) در ماه رجب مستحب است و انجام آن در این ماه امتیاز خاصی دارد، همان گونه که انجام عمره در ماه رجب فضیلت دارد تا جایی که روایت شده انجام آن در این ماه، در فضیلت همتای حج است و نیز نقل شده: حضرت سجاد (ع) در ماه رجب به عمره مشرّف شده بود، و شب و روز نزد کعبه نماز می‌خواند، و در حالی که پیوسته در سجده بود این ذکر از زبان ایشان شنیده می‌شد: عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِکَ فَلْیَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِکَ: گناه از بنده ات بزرگ شده، پس بگذر گذشت از سوی تو زیبا باشد.
ثواب نماز لیلة الرغائب
از فضیلت‌های روزه ماه رجب این است که به سبب انجام آن، گناهان بسیار آمرزیده می‌شود، و نیز نمازی در شب اولین جمعه آن شده که هر که آن را به جای آورد هنگام شب اوّل قبرش حق تعالی، ثواب آن را به نیکوترین صورت و با روی گشاده و درخشان و زبانی گویا به سوی او می‌فرستد، پس به او می‌گوید: ای حبیب من تو را بشارت باد که از هر شدت و سختی نجات یافتی، بنده می‌گوید تو کیستی؟ به خدا سوگند من چهره ای زیباتر از چهره تو ندیدم، و سخنی شیرین‌تر از سخن تو نشنیدم، و بویی بهتر از بوی تو نبوییدم! پاسخ می‌دهد: من ثواب آن نمازم که در فلان شب، از فلان ماه، از فلان سال به جای آوردی امشب نزد تو آمدم تا حقّت را ادا کنم، و مونس تنهایی تو باشم، و هراس را از تو برگیرم و هنگامی که در صور (شیپور قیامت) دمیده شود، در عرصه قیامت سایه ای بر سرت خواهم افکند، پس خوشحال باش که خیر هرگز از تو جدا نخواهد شد.
پی نوشت:
۱. سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ج ۲، ص ۶۳۲
۲. ثعالبی، لطائف المعارف، ص ۲۲۸
۳. عجلونی جراحی، اسماعیل، کشف الخفاء و مزیل، ج ۲، ص ۴۱۷
۴. بحار الانوار، ج ۱۰۴، ص ۱۲۳
۵. احمد بن محمد برقی، المحاسن، ج ۱، ص ۲۵
منبع: مهر
کلیدواژه: لیله الرغائب ماه رجب دعا و نیایش پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی کنفرانس بین المللی معرفی کتاب گام دوم انقلاب پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تمدن نوین اسلامی قرآن مجمع عالی حکمت اسلامی پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات مسجد نشست علمی مرکز فرهنگی شهر کتاب معرفی نشریات فعالیت های قرآنی هفتاد مرتبه لیلة الرغائب شب رغبت ها ماه رجب ماه رجب انجام آن شب جمعه ثواب آن اهل سنت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۰۵۹۹۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رمزگشایی از یک پروژه مشکوک
با وجود همه اختلافات جزئی، این روزها حمایت از مردم مظلوم غزه و فلسطین به نقطه کانونی وحدت‌بخش میان امت اسلامی بدل شده است.
به گزارش مشرق، با وجود همه اختلافات جزئی، این روزها حمایت از مردم مظلوم غزه و فلسطین به نقطه کانونی وحدت‌بخش میان امت اسلامی بدل شده است. در این شرایط استعمار نو برای وارونه نشان دادن شکست‌های میدانی مار دست‌آموز خود در منطقه، باز هم به دسیسه همیشگی متوسل شده است؛ تفرقه بینداز و حکومت کن.
به این خبر توجه کنید: وهابی‌های عربستان یک زن ژاپنی را به‌خاطر شیعه شدن کشتند! این تیتر، یکی دو روز پیش روی برخی از سایت‌های ایرانی قرار گرفت و با هدف آب و تاب دادن به ماجرا حتی عکس‌های ادعایی مربوط به قبر فرد مذکور هم به سرعت از فضای مجازی کشورمان سر درآورد. براساس گزارش منابع نامعلوم ماجرا این‌گونه روایت شده است: خانم پرنیا ماتسوشیما، دختر دورگه ایرانی-ژاپنی و قاری و حافظ کل قرآن که به‌تازگی شیعه شده بود، توسط سه شهروند سعودی در توکیو به شهادت رسید.
سه فرد وهابی با تابعیت عربستان که از فعالان همان مسجدی هستند که این شهیده در آن فعالیت می‌کرد، پس از روشنگری ایشان و ترویج فضائل و معارف اهل بیت (ع) نقشه قتل وی را برنامه‌ریزی می‌کنند و زمانی که این نوعروس ۱۷ساله به قصد ورزش صبحگاهی از منزل خارج می‌شود، توسط خودرو زیرگرفته و از هوش می‌رود و وهابی‌ها رگ دست او را قطع می‌کنند.
رد خبر شهادت دختر شیعه در ژاپن
اما در حالی که بسیاری با استناد به خبر منتشر شده در حال موضع‌گیری هستند، ناگهان اعلام می‌شود این موضوع صحت ندارد.
خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ در این‌باره نوشت: براساس اطلاعات رسیده، هیچ دختر شیعه‌ای به نام پرنیا ماتسوشیما که مشغول فعالیت‌های شیعی در شهر توکیو بوده، وجود خارجی نداشته و تصاویر منتشرشده منتسب به این شخصیت در واقع مربوط به «صبریه انواری» یک دختر افغانستانی ساکن شهر دهلی نو پایتخت هند بوده است. شیعیان ایرانی ساکن ژاپن در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری ابنا، ضمن رد وجود این شخصیت، تمام اخبار منتشرشده در خصوص قتل او به دست وهابی‌ها و دستگیری قاتلان را نادرست می‌دانند.
پشت پرده ماجرا چیست؟
برجسته شدن چنین خبری در میانه جنگ غزه، که تمام حواس‌ها به این مسئله جلب شده و مسلمانان بر ضرورت مسئول دانستن رژیم صهیونیستی در کشتار نزدیک به ۴۰ هزار فلسطینی یکصدا و متحد هستند، بسیار پرسش‌برانگیز است. واقعاً منفعت انتشار این‌گونه اخبار با چه گروه یا کسانی است؟ موضوع اصلی اینجاست که چرا این خبر، با این مقدار از مستند و مدرک در این حجم رسانه‌ای تولید شده است؟
یک منبع مطلع در گفت‌وگو با قدس درباره مطرح شدن چنین ماجرایی، پشت پرده آن را پیچیده و یک سناریوی برنامه‌ریزی شده برای تخریب وحدت میان مسلمانان در جامعه ژاپن ارزیابی می‌کند. او می‌گوید: از ابتدای انتشار خبر در صفحه شخصی یک فرد، حجت‌الاسلام‌والمسلمین ساواوا روحانی ژاپنی شیعه و معاون مرکز جامعه‌المصطفی ژاپن به همراه ما قضیه را پیگیری کرد.
در تحقیقاتی که انجام شد متوجه شدیم این داستان به‌طور کامل دروغ است. درحقیقت اصالت فردی به نام پرنیا زیر سؤال است؛ چراکه این فرد اصلاً ژاپنی نبوده، از سوی دیگر عکس‌هایی که از فرد مورد نظر توانستیم بدست آوریم مشخص کرد از عکس یک بلاگر افغانستانی استفاده شده است.
این قضیه خیلی جالب است، از این جهت که این اکانت و ماجرا را تا این حد توانسته‌اند پرورش دهند و حالا به اینجا رسیده است. این مسائل همه از برنامه‌ریزی یک طرح پیچیده حکایت دارد؛ یعنی می‌خواهند با برجسته کردن ماجرا بر طبل اختلافات بکوبند.
اسلام‌ستیزی در سرزمین آفتاب تابان
این منبع مطلع ادامه داد: در تشریح این مسئله، نخست اینکه نباید از نظر دور داشت که در پنج، شش سال اخیر به سبب تغییر سیاست مهاجرتی و ایجاد برخی گشایش‌ها جمعیت مسلمانان در ژاپن رشد بالایی داشته و از ۳۰ هزار به ۳۰۰ هزار تن رسیده است. در این شرایط مطرح کردن مباحث اسلاموفوبیا (اسلام‌هراسی) یا اسلام‌ستیزی معنا پیدا می‌کند.
اقدام افرادی ناشناس با انگیزه‌های نامعلوم در انتشار خبری دروغ به همراه چند عکس فتوشاپی در شرایط حساس جهان اسلام قطعاً فتنه‌انگیزی است.
با توجه به حساسیت مسئله، به‌نظر می‌رسد موضوع یک سناریو تفرقه‌افکنانه و ایجاد حساسیت میان مذاهب شیعه و اهل تسنن باشد، آن هم در کشوری که مسلمانان از هر مذهبی برای مدتها به‌صورت مسالمت‌آمیز در کنار یکدیگر زیست فرهنگی داشته، دارند و با حضور در مساجد و مراسم مذهبی یکدیگر، اتحاد خوبی را نشان داده‌اند.
در یک بعد احتمال می‌رود خبر مذکور برای برانگیختن احساسات شیعیان، به‌خصوص شیعیان پاکستانی برای ایجاد تحرک ایشان منتشر شده باشد، با این نیت که در ادامه دولت ژاپن مجبور به واکنش شده و محدودیت بر فعالیت‌های شیعیان (و حتی اهل سنت مقیم ژاپن که عموماً با شیعیان در فعالیت‌های اجتماعی و اسلامی و حمایت از فلسطین همکاری می‌کنند) قائل شود.
ضمن اینکه ژاپن از دید ایرانی‌ها کشوری مورد توجه و قابل احترام بوده و بخشی از انتشار این خبر هم احتمالاً جامعه فارسی‌زبان را هدف قرار داده است.
از سوی دیگر همه می‌دانیم این روزها رژیم صهیونیستی اوضاع خوبی ندارد و تا خرخره در باتلاق غزه گرفتار شده است. گرفتاری اشغالگران تنها مربوط به ناکامی نظامی نیست، بلکه در حوزه سیاسی، کشیده شدن رژیم به دیوان بین‌المللی دادگستری و احتمال اعلام حکم جلب سران صهیونیست توسط دادگاه، قطع یا کاهش رابطه ۲۶ کشور با اسرائیل و رویگردانی حتی نزدیک‌ترین متحدان از تل‌آویو را نیز شامل می‌شود.
مشکلات صهیونیست‌ها تا جایی بالا گرفته که این روزها دانشجویان ژاپنی از جمله در دانشگاه «واسدا» توکیو هم با برگزاری تجمعات مسالمت‌آمیز به کارزار گسترده حامیان فلسطین پیوسته و با سر دادن شعارهایی خواستار توقف جنایات رژیم صهیونیستی در فلسطین شدند.
با این تفاسیر، دلیل دیگر پشت پرده شکل‌گیری چنین تحرکاتی به روشنی قابل شناخت است. با اینکه به سبب سرمایه‌گذاری‌های کلان سعودی ممکن است گرایش‌های سلفی در ژاپن در میان مسلمانان و یا نومسلمانان گرویده اهل سنت وجود داشته باشد، با این حال فضای نسبتاً آرامی در جامعه همیشه آرام سرزمین آفتاب تابان و شکوفه‌های گیلاس میان جریانات اسلامی حاکم است.
بنابراین ماجرای اخیر می‌تواند طرحی برنامه‌ریزی شده با هدف منحرف کردن افکار از جنایات غزه باشد، سناریوی نخ نمایی که از هم اکنون پنبه آن زده شده و با توجه به هوشیاری مسلمانان توطئه‌ای شکست خورده خواهد بود.
منبع :روزنامه قدس
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلاله‌ای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت